Jak odkryć, co chcę robić w życiu?

Kiedy jesteśmy dziećmi, marzymy o byciu nauczycielką, strażakiem czy… superbohaterem. Z wiekiem nasze marzenia dotyczące zawodowej kariery ulegają diametralnej zmianie. W wielu przypadkach osiągając próg pełnoletności stajemy przed poważnym problemem wyboru tego, co naprawdę chcę robić w życiu. Jak odkryć swoje zawodowe „powołanie” i z jakich narzędzi warto korzystać przed podjęciem kluczowych, zawodowych decyzji? 

„Mam 25/35/45 lat i nie wiem, co robić w życiu” 

To uczucie zna wielu z nas – patrzysz w lustro i zadajesz sobie pytanie: 

„Co ja właściwie robię ze swoim życiem?”

Może budzisz się z niepokojem, myśląc o kolejnym dniu w pracy, która nie daje Ci spełnienia. A może właśnie skończyłeś studia i nie masz pojęcia, w którą stronę skierować swoje kroki? Spokojnie, nie jesteś sam/a.

Życiowa dezorientacja nie ma wieku. Dwudziestoparolatek po studiach, trzydziestolatek po pierwszym wypaleniu zawodowym i czterdziestoparolatek szukający nowej drogi – wszyscy mogą poczuć się zagubieni. Dobra wiadomość? To całkowicie normalne. Jeszcze lepsza? Na poszukiwanie życiowej ścieżki nigdy nie jest za późno. 

Młodzi dorośli: Pierwsza zawodowa dezorientacja

Trzeba przyznać, że moment podejmowania kluczowych decyzji zawodowych pojawia się już na progu dorosłości. Dla jednych to wybór kierunku studiów po zdaniu matury, dla innych – moment uzyskania dyplomu uczelni wyższej. Niezależnie od ścieżki, to właśnie wtedy młode pokolenia po raz pierwszy muszą się zmierzyć z pytaniem: „czym rzeczywiście chcę się zająć zawodowo?”.

Brak zawodowego doświadczenia, presja rodziców i otoczenia, że najwyższy czas znaleźć pracę zarobkową oraz niekiedy nieadekwatność ukończonego kierunku studiów z własnymi umiejętnościami czy zapotrzebowaniem na rynku pracy sprawiają, że młody człowiek staje przed poważnymi rozterkami. 

Jednym ze sposobów na poszukiwanie właściwej ścieżki w tak młodym wieku jest sprawdzanie różnych profesji. Z drugiej jednak strony częsta zmiana zatrudnienia odbierana jest bardzo często jako postawa roszczeniowa bądź niestabilność młodego pokolenia. A kiedy młody człowiek ma sprawdzić do jakiej pracy się nadaje, skoro ostatnie kilka a nawet kilkanaście lat miał zajęte przez edukację, która swoją drogą też nie odpowiada w pełni potrzebom i trendom rynku pracy? Nic dziwnego, że myśl „nie wiem co robić w życiu” zagościła w jego głowie. Ważne, że próbuje już od samego początku znaleźć swoją właściwą ścieżkę. 

W takich momentach warto sięgnąć po narzędzia, które pomagają zrozumieć siebie – swoje predyspozycje, sposób działania i obszary, w których mamy największy potencjał do rozwoju.

Jednym z takich narzędzi jest test Gallupa – diagnoza naturalnych talentów. Choć często kojarzony z rozwojem liderów, zespołów czy doświadczonych specjalistów, jestem wielką orędowniczką tego, by robić go także młodym dorosłym.

Bo im szybciej poznasz swoje talenty, tym łatwiej będzie Ci obrać kierunek zawodowy, który naprawdę z Tobą współgra – zamiast dopasowywać się do oczekiwań innych lub błądzić latami.

Trzydziestolatkowie: Pierwsze zawodowe wypalenie

Co ważne, na takie zmiany jak przebranżowienie nigdy nie jest za późno! Wiedzą to tym doskonale osoby w wieku 30+, które bardzo często muszą się zmierzyć ze swoim pierwszym zawodowym wypaleniem. Tak, czasem wystarczy jedynie 10 lat na rynku pracy, aby dojść do wniosku, że to, czym zajmowałem się dotąd, przestało mi dawać satysfakcję, a wręcz przeciwnie: odebrało mi życiową energię i chęć do stawiania czoła kolejnym wyzwaniom. Co robić w takiej sytuacji? Szukać alternatywy, drogi, która sprawi, że na nowo poczuję się spełniony i będę chciał się realizować zawodowo. 

Tip: Zajrzyj do Raportu Future 2024, jeśli chcesz poznać zawody przyszłości i zainspirować się trendami, które będą rządzić rynkiem pracy. 

Starsi pracownicy 

Zmiany zawodowej najbardziej obawiają się jednak pracownicy 45+, którzy – przyzwyczajeni do swojego dotychczasowego zajęcia – boją się, że nie tylko nie poradzą sobie w nowej profesji, ale też nie znajdą nowego pracodawcy, który chciałby im zaufać. Fakt, proces poszukiwania nowej pracy w Polsce trwa aktualnie średnio pół roku i chociaż nie mówi się głośno o dyskryminacji ze względu na wiek, ten może być skuteczną przeszkodą do przebranżowienia w niektórych sektorach. 

Nie oznacza to jednak, że osoba, której towarzyszy myśl: mam 50 lat i nie wiem co robić w życiu, pozostaje bez wyjścia. Wręcz przeciwnie: jej bogate doświadczenie zawodowe i życiowe, ale również zawodowa dojrzałość i wysoka samoświadomość mogą być mocną kartą przetargową w walce o nową pracę nawet w zupełnie nowym zawodzie. Wszystko zależy w dużej mierze od tego czy zmiana zawodowa będzie dokładnie przemyślanym i zaplanowanym procesem, a nie impulsywnym działaniem bez głębszego zastanowienia i analizy sytuacji na rynku pracy. 

Właśnie dlatego stworzyłam program mentoringowy REVERSE – odpowiedź na potrzeby osób, które mają bogate doświadczenie, ale potrzebują wsparcia w odnalezieniu się w nowej rzeczywistości zawodowej. To przestrzeń, w której łączymy pokolenia: życiowa mądrość i kompetencje osób 50+ spotykają się z technologicznym know-how i świeżym spojrzeniem mentorów z pokolenia Y (25–40 lat).

Efekt? Nowa perspektywa, konkretne działania i realna zmiana zawodowa, która nie jest już źródłem lęku – ale nadziei.

Bo czasem, żeby ruszyć z miejsca, wystarczy ktoś, kto pokaże Ci nową drogę.

Jak dowiedzieć się, co chcę robić w życiu? 

Jak w takim razie skutecznie znaleźć odpowiedź na pytanie co chcę robić w życiu? Dziś – oprócz szeregu dostępnych narzędzi diagnostycznych, o których piszę – dużą rolę odgrywają doświadczenia i podejmowane próby. Sposobów na odkrycie na nowo zawodowej ścieżki jest wiele, jednak każdy powinien dostosować metody jej wypracowania do własnych potrzeb i upodobań. 

Samoanaliza

Podstawowym krokiem w rozważaniu zawodowej zmiany jest dokładna i szczera samoanaliza. Nikt lepiej od Ciebie nie będzie wiedział co lubisz robić, co sprawia Ci największą satysfakcję, jakiego rodzaju działania potrafią Cię pochłonąć na wiele godzin. 

Ważne, aby w tej samoanalizie uwzględnić nie tylko dotychczasową aktywność zawodową, ale również chociażby Twoje hobby. Coraz częściej okazuje się, że coś, czym zajmujemy się po pracy i traktujemy to bardziej w formie relaksu, może być źródłem dobrych zarobków. 

Dlatego nie ograniczaj swojej analizy wyłącznie do tego, czym zajmowałeś się w pracy. Kto wie, może za Twoim programistycznym czy florystycznym hobby skrywa się nowy zawód, który przyniesie Ci sporo satysfakcji? 

Eksperymentowanie

Dobrym sposobem na sprawdzenie samego siebie w różnych profesjach jest eksperymentowanie. 

Wspomniałam już o nim w kontekście najmłodszych pokoleń pracowników, które testując różne profesje i zawody szukają tego najlepszego dla siebie. Taka praktyka to naprawdę jeden z lepszych sposobów na sprawdzenie samego siebie w konkretnej profesji. 

Jednak nie oznacza to wcale, że w wieku 35 czy 45 lat masz z dnia na dzień rzucać pracę i zatrudniać się w różnych miejscach po kilka miesięcy. „Test” niektórych zajęć możesz przeprowadzić również po godzinach dotychczasowej pracy, np. pełniąc rolę wolontariusza bądź realizując bezpłatne, dodatkowe praktyki. Formą eksperymentu w nowej branży mogą być też różnego rodzaju szkolenia. Realizując konkretny kurs, poznajesz charakter zarówno branży, jak też pracy na konkretnym stanowisku. Zyskujesz wiedzę nie tylko o narzędziach czy programach, które powinieneś znać, ale również o wrodzonych predyspozycjach w danej profesji (np. wysokie poczucie estetyki, wrażliwość na detale). 

Wiele osób już na etapie kursu jest w stanie ocenić czy konkretna profesja odpowiada ich mocnym stronom i oczekiwaniom. Tym samym masz możliwość sprawdzenia wielu opcji bez konieczności rezygnacji z aktualnej pracy. 

Testy i narzędzia

Pomocą w odkrywaniu siebie na nowo może być też wspomniane już badanie Gallupa, nawet jeśli robiłeś/aś go już kilka lat temu (doświadczenia zawodowe i życiowe mogą zmienić hierarchię Twoich talentów). To jeden z czołowych testów, który wskazuje pulę Twoich dominujących talentów, a tym samym jasno określa pulę Twoich predyspozycji, na rozwoju których powinieneś się skupić (nie tylko zawodowo, ale także prywatnie). 

Jeśli analiza wyników testu nie będzie dla Ciebie do końca jasna, zawsze możesz skorzystać z profesjonalnego wsparcia certyfikowanego coacha Gallupa (służę pomocą – możesz przeczytać o mnie więcej tutaj). Dużym wsparciem w planowaniu, a później realizowaniu zawodowej zmiany może być sesja mentoringowa, który zwróci uwagę na aspekty i Twoje predyspozycje istotne w takim procesie. 

Chcesz odkryć swoje talenty? Zrób badanie Clifton Strengths umów się ze mną na konsultację wyników Gallupa. Pomogę Ci znaleźć kierunek, który będzie Twój.

Praca a pasja

Wcześniej wspomniałam, że alternatywą dla dotychczasowej pracy może być Twoje hobby, które dotąd traktowałeś wyłącznie w kategoriach rozrywkowych czy relaksacyjnych. Z drugiej strony nie zawsze to oznacza, że pasja ma być Twoją nową pracą. Oczywiście warto sprawdzić czy połączenie tych dwóch kwestii nie byłoby dobrym sposobem na zawodową zmianę. 

Jeśli jednak nie poczujesz, że to do Ciebie pasuje, nie zmuszaj się do łączenia hobby z pracą. Te dwie rzeczy wcale nie muszą współgrać, a część z nas nawet woli, kiedy obowiązki zawodowe dotyczą zupełnie innej branży niż to, czym lubimy zajmować się hobbistycznie. 

Taki podział ułatwia też zachować zdrowy balans między życiem zawodowym a prywatnym, gdzie w przypadku pracy-pasji łatwo go zagubić. 

Jak świadomie kształtować swoją przyszłość?

Jeśli czujesz, że potrzebujesz zmian, przede wszystkim dokładnie je zaplanuj. Dokładny plan rozpisany w czasie i konkretnych krokach pozwoli Ci nie tylko uwierzyć, że uda Ci się go zrealizować, ale też pokonać strach przed zmianą, który bardzo często totalnie paraliżuje przed podejmowaniem jakiegokolwiek działania. 

Uświadom sobie, że posiadasz ogromne zasoby, które pozwalają Ci dokładnie przemyśleć, zaplanować i zorganizować zawodową zmianę. Narzędzia, testy, wsparcie specjalistów, ale też dotychczasowe doświadczenie zawodowe i życiowe odgrywają istotną rolę w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie co chcę robić w życiu. 

I pamiętaj: na poszukiwanie nowej ścieżki nigdy nie jest za późno!