Zasoby kojarzą się najczęściej z kategorią ekonomiczną jako zapas, rezerwa. Warto jednak sobie uświadomić, że posiada je każdy z nas. I chociaż nie mają one wymiaru stricte wymiaru materialnego czy finansowego, stanowią Twoje bogactwo. Jakie są rodzaje zasobów? Jak je odkryć? Jak właściwie je wykorzystać?
Czym są zasoby? Definicja
Zanim przejdziemy do omawiania zasobów, jakie posiadasz, chciałabym Cię prosić o zastanowienie się nad tym, czy właściwie są zasoby. Co przychodzi Ci na myśl, kiedy słyszysz to słowo? Czyżby zapasy magazynowe towaru? A może maszyny i narzędzia w organizacji? Jestem ciekawa, jakie skojarzenia się pojawiły…
Wychodząc z ekonomii zasób to pewna ilość czegoś, co zostało zebrane, nagromadzone w celu wykorzystania w przyszłości; to coś, co mamy, zapas, rezerwa; to rzeczy wykorzystywane do produkcji dóbr i usług[i].
Idąc tym tropem, znaczyłoby to, że nasze osobiste zasoby to pewna rezerwa, potencjał, który możemy wykorzystać w swoim działaniu. Właśnie tym są tzw. zasoby ludzkie – to Twoje „umiejętności, wiedza, zdolności oraz predyspozycje”[ii].
W kontekście zasobów osobistych pojęcie to rozwinął amerykański psychiatra i psycholog – M. Erickson – który zakładał, że każdy z nas posiada nie tylko ograniczenia i deficyty, ale także właśnie zasoby, a do tej grupy należą: Twoje doświadczenia (zawodowe i osobiste), inteligencja, talenty oraz mocne strony. One wszystkie pomagają Ci radzić sobie przede wszystkim w trudnych chwilach w życiu. Stanowią także Twój potencjał, który powinieneś wykorzystywać zarówno w życiu zawodowym, jak też prywatnym.
Z drugiej strony warto rozumieć zasoby osobiste jako „to wszystko, co posiada człowiek, a co może być wykorzystywane dla zaspokojenia jego doraźnych potrzeb lub realizacji celów”[iii].
Rodzaje zasobów
Jak pewnie zauważyłeś, zasoby osobiste obejmują nie tylko cechy wrodzone, ale również te nabyte wraz z wiekiem. Oczywiście zasoby można podzielić na:
- wewnętrzne – to te Twoje cechy, które są naturalne, m.in. talenty, mocne strony, emocje;
- zewnętrzne – do nich należą zasoby „nabyte” wraz z życiowo-zawodowym doświadczeniem, np. konkretne umiejętności, kompetencje[iv].
Warto też być świadomym, że zasoby osobiste (m.in. poczucie skuteczności, samoocena) są jednym z rodzajów zasobów, jakie posiadamy. Do pozostałych należą:
- przedmioty (np. mieszkanie)
- warunki (np. stała praca)
- zasoby energetyczne (np. pieniądze, wiedza)[v].
Co ważne, zasoby osobiste są Twoimi indywidualnymi właściwościami. Mimo to pozostają w silnej korelacji z zasobami społecznymi oraz środowiskiem społecznym, przyrodniczym, cywilizacyjnym oraz kulturowym[vi].
Zarządzanie zasobami osobistymi
Dlaczego świadomość posiadanych zasobów osobistych jest tak ważna? Po pierwsze, znając je i rozumiejąc, będziesz potrafił je skutecznie wykorzystać. A te odgrywają kluczową rolę zarówno w dążeniu do wyznaczonych celów, jak też w zaangażowaniu z pracę czy w odporności na stres. Po drugie, ich świadomość przełoży się pozytywnie na Twoją samoocenę oraz pewność siebie. Po trzecie, poświęcając uwagę swoim zasobom, będziesz w stanie zauważyć również zmiany, jakie w nich zachodzą. Te – ze względu na dynamikę współczesnego świata – są nieuniknione i świadczą o Twojej zdolności do dostosowania się do nowych realiów.
Teorii na temat właściwego zarządzania zasobami osobistymi jest wiele. Co więcej, ze względu na ciągłe badania nad tym zagadnieniem, powstają nowe.
Chciałabym jednak przedstawić Ci model „optymalnego” zarządzania zasobami opracowany przez K. Shledona:
- Staraj się służyć czemuś poza sobą, np. celom społecznym i kulturowym.
- Poszukaj zrównoważonego zaspokojenia potrzeb.
- Bądź gotów do pracy nad sobą (lub próbuj modyfikować) problemowe aspekty Ciebie lub Twojego świata.
- Bierz odpowiedzialność za swoje cele i wybory.
- Słuchaj swego organizmu i naturalnego procesu wartościowania i bądź gotów na zmianę swych celów, gdy jest to konieczne[vii].
Wprawdzie Shloedon wskazuje listę działań ułatwiających zarządzanie zasobami, jednak przywiązuje ogromną wagę do indywidualizmu w tym procesie. To jest bardzo ważne, aby kierować nimi w zgodzie ze swoimi wewnętrznymi wartościami. Część zasobów, jakie posiadasz, są wrodzone. I chociaż w pewnym stopniu kształtuje je środowisko, w którym żyjesz, to te wywodzą się przede wszystkim z tego kim jesteś. Wykorzystanie ich w swoim działaniu nie może być oderwane od Twoich wartości. Tylko ich spójność z Tobą gwarantuje, że będziesz w stanie optymalnie je wykorzystać.
Zasoby – dlaczego są takie ważne?
Mam nadzieję, że nie zaskoczyła Cię tematyka mojego dzisiejszego artykułu, a pojęcie zasobów osobistych jest Ci dobrze znane. Musisz jednak wiedzieć, że wiele osób wręcz bagatelizuje rolę zasobów, jakie posiada.
Jak wskazują badania przeciętni ludzie nie upatrują w zasobach osobistych, w przyjętym powyżej rozumieniu, zasadniczych przyczyn czy też warunków udanego życia. Sądzą, że przyczyny te są bardziej namacalne, czyli takie jak np. zdrowie, udane małżeństwo, pieniądze, posiadanie dzieci[viii].
Literatura podmiotu wskazuje jednak wyraźnie, że każdy z nas wyposażony jest w odpowiednie narzędzia pozwalające walczyć o poczucie własnej godności, wartości, a przede wszystkim prowadzą do akceptacji samego siebie[ix]. Jak wcześniej też wspomniałam, znajomość swoich zasobów i umiejętne nimi zarządzanie pozytywnie wpływają na motywację, zaangażowanie i efektywność działania.
Co ważne, badacze zwracają też uwagę na ogromną rolę zasobów w kontekście zapobiegania wypaleniu zawodowemu. Najważniejszymi z nich, które obniżają ryzyko wystąpienia burnout są:
- wewnętrzne poczucie kontroli;
- twardość;
- twórcze myślenie;
- zdolność budowania relacji z ludźmi dostarczających wsparcia społecznego[x].
Ostatnią rzeczą, na którą chciałabym zwrócić Twoją uwagę w kontekście zasobów osobistych, to ich znaczenia dla współczesnej organizacji. Jak z pewnością jesteś świadomy, aktualnie mamy do czynienia z rozwojem społeczeństwa wiedzy, co przekłada się na wzrost znaczenia kapitału intelektualnego w organizacjach. Niektóre szacunki wskazują, że wartość niematerialnych zasobów może stanowić aż 80 proc. kapitału firmy[xi]. Dlatego z jednej strony świadomość własnych zasobów przez pracownika, a z drugiej właściwe nimi zarządzanie przez organizację mają bezpośrednie przełożenie na sukces obu stron. Kluczowe znaczenie w tym procesie ma wzajemne partnerstwo i otwarcie obu stron na nowe możliwości rozwoju posiadanych zasobów.
Jeśli nie jesteś do końca pewien jakie zasoby posiadasz i potrzebujesz wsparcia w ich odkryciu lub reprezentujesz organizację, która szuka skutecznego sposobu rozwoju zasobów swoich pracowników – służę pomocą. Napisz na office@syrowka.com i porozmawiajmy o Twoich potrzebach.
Może także Cię zainteresować:
→ Zmiana zawodowa – sesja mentoringowa
Bibliografia:
1. P. Hugat, Profilaktyka syndromu wypalenia zawodowego nauczyciela https://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/article/view/4193/4258
2. M. A. Turosz, Od zasobów jednostki do zasobów systemu – a może odwrotnie?https://repozytorium.kozminski.edu.pl/system/files/COACHING%20REVIEW%201_2018_Turosz.pdf
3. M. Pietras-Mrozicka, Posiadane zasoby osobiste (optymizm i poczucie własnej skuteczności) a ocena jakości życia. Analiza współzależności
https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=534252
4. A. Jędryszek-Geisler, P. Izdebski, Straty i zyski zasobów osobistych a wypalenie zawodowe na przykładzie badań nauczycieli
https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=979902
5. A. Kiwnik-Dahm, Szczęśliwa osobowość – zasoby osobiste jako korelaty zadowolenia z życia [w:] Psychologia pozytywna w aktywności fizycznej i fizjoterapii
https://www.researchgate.net/profile/Dominika-Wilczynska/publication/358880742_Psychologia_pozytywna_w_aktywnosci_fizycznej_i_fizjoterapii/links/621a1fe4b1bace00839d5692/Psychologia-pozytywna-w-aktywnosci-fizycznej-i-fizjoterapii.pdf#page=23
6. K. Rybińska, Kreatywne zarządzanie własnym życiem – produktywne gospodarowanie osobistymi zasobami w życiu prywatnym i zawodowym –https://dspace.uni.lodz.pl/bitstream/handle/11089/32017/107-116%20Rybinska.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Przypisy:
[i] Zasób – hasło w: Encyklopedia Zarządzania – https://mfiles.pl/pl/index.php/Zas%C3%B3b
[ii] Ibidem.
[iii] A. Kiwnik-Dahm, Szczęśliwa osobowość – zasoby osobiste jako korelaty zadowolenia z życia [w:] Psychologia pozytywna w aktywności fizycznej i fizjoterapii – https://www.researchgate.net/profile/Dominika-Wilczynska/publication/358880742_Psychologia_pozytywna_w_aktywnosci_fizycznej_i_fizjoterapii/links/621a1fe4b1bace00839d5692/Psychologia-pozytywna-w-aktywnosci-fizycznej-i-fizjoterapii.pdf#page=23
[iv] P. Huget, Profilaktyka syndromu wypalenia zawodowego nauczyciela – https://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/article/view/4193/4258
[v] A. Kiwnik-Dahm, Szczęśliwa osobowość – zasoby osobiste jako korelaty zadowolenia z życia [w:] Psychologia pozytywna w aktywności fizycznej i fizjoterapii – https://www.researchgate.net/profile/Dominika-Wilczynska/publication/358880742_Psychologia_pozytywna_w_aktywnosci_fizycznej_i_fizjoterapii/links/621a1fe4b1bace00839d5692/Psychologia-pozytywna-w-aktywnosci-fizycznej-i-fizjoterapii.pdf#page=23
[vi] M. Pietras-Mrozicka, Posiadane zasoby osobiste (optymizm i poczucie własnej skuteczności) a ocena jakości życia. Analiza współzależności – https://www.ceeol.com/search/viewpdf?id=539904
[vii] K. Rybińska, Kreatywne zarządzanie własnym życiem – produktywne gospodarowanie osobistymi zasobami w życiu prywatnym i zawodowym – https://dspace.uni.lodz.pl/bitstream/handle/11089/32017/107-116%20Rybinska.pdf?sequence=1&isAllowed=y%20
[viii] A. Kiwnik-Dahm, Szczęśliwa osobowość – zasoby osobiste jako korelaty zadowolenia z życia [w:] Psychologia pozytywna w aktywności fizycznej i fizjoterapii – https://www.researchgate.net/profile/Dominika-Wilczynska/publication/358880742_Psychologia_pozytywna_w_aktywnosci_fizycznej_i_fizjoterapii/links/621a1fe4b1bace00839d5692/Psychologia-pozytywna-w-aktywnosci-fizycznej-i-fizjoterapii.pdf#page=23
[ix] K. Rybińska, Kreatywne zarządzanie własnym życiem – produktywne gospodarowanie osobistymi zasobami w życiu prywatnym i zawodowym – https://dspace.uni.lodz.pl/bitstream/handle/11089/32017/107-116%20Rybinska.pdf?sequence=1&isAllowed=y%20
[x] P. Hugat, Profilaktyka syndromu wypalenia zawodowego nauczyciela – https://pressto.amu.edu.pl/index.php/pi/article/view/4193/4258
[xi] A. Olak, Zasoby ludzkie i wiedza jako determinanty w zarządzaniu nowoczesną organizacją – https://www.ur.edu.pl/files/ur/import/Import/2012/7/015.pdf
Brak komentarzy, bądź pierwszy!