Skip to content
Artykuły

Kiedy nie możesz uciec przed pracą… Jak przepracowanie może zniszczyć Twoje życie?

Kolejne nadgodziny spędzone w biurze, otrzymywanie nowych zadań mimo braku czasu na dotychczasowe, uczucie ciągłego zmęczenia pracą – tak w skrócie można opisać przepracowanie. Często bagatelizowane może doprowadzić do o wiele bardziej drastycznych skutków niż spadek efektywności pracownika czy częstsze pomyłki w wykonywaniu zadań. Długotrwałe przepracowanie może doprowadzić nawet do… śmierci!

 

Praca ekstremalna

Czym właściwie jest przepracowanie? Definicji zjawiska jest kilka, zarówno tych językowych, jak też naukowych. Najbardziej bezpośrednią z nich jest ta wskazana przez Słownik języka polskiego, która mówi wprost, że osoba przepracowana to taka, która jest zmęczona z powodu nadmiaru pracy[i]. I chociaż definicja wydaje się zrozumiała, to wgłębiając się w szczegóły dotyczące przepracowania, pracoholizmu i wypalenia zawodowego, można nieco się zagubić. Jednak o ile dwie ostatnie zjawiska są ze sobą powiązane w sposób bezpośredni (pracoholizm zwiększa ryzyko bournout), o tyle przepracowanie wydaje się zupełnie odrębnym problemem.

Mnie osobiście przekonuje zjawisko zidentyfikowane przez amerykańskie badaczki – Hewlett i Luce – nazwane pracą ekstremalną. Według amerykanek z tego rodzaju pracą mamy do czynienia w przypadku pracy min. 60 h tygodniowo oraz przy jednoczesnym spełnieniu minimum pięciu z poniższych warunków:

  • nieprzewidywalny rytm pracy;
  • szybkie tempo pracy;
  • zmienne deadline`y;
  • bardzo szeroka odpowiedzialność;
  • obowiązki poza godzinami pracy;
  • dostępność dla klientów 24/7;
  • odpowiedzialność za zyski i straty;
  • odpowiedzialność za rekrutację i onboarding;
  • częste podróże służbowe;
  • wielu przełożonych;
  • fizyczna obecność w pracy min. 10 h dziennie[ii].

Biorąc pod uwagę warunki pracy, z którymi musieliśmy się zmierzyć całkiem niedawno (praca zdalna, przymusowa izolacja, łączenie życia zawodowego z prywatnym, nieregularne godziny pracy), to zdecydowanie sprzyjały one przepracowaniu. Jednak pamiętaj, że wykonując obowiązki zawodowe w „standardowych” warunkach również jesteś na nie narażona.

 

Przepracowanie a pracoholizm – różnice

Ważną kwestią jest również rozróżnienie przepracowania i pracoholizmu. O ile to drugie wynika z naszej indywidualnej postawy, o tyle przepracowanie jest efektem nadmiernego obciążenia pracą wymuszonego przez sytuację i pracodawcę. Pracoholizm jest uzależnieniem od pracy. Przepracowanie – przymusem pracy narzuconym odgórnie.

Myślę, że to rozróżnienie pozwoli spokojnie ocenić z którym problemem w kontekście pracy masz do czynienia. Co ważne, nie można sygnalizować pierwszych sygnałów, którymi mogą być chociażby ciągła myśl o pracy, brak umiejętności rozdzielenia życia prywatnego od zawodowego, permanentny stres dotyczący zawodowych obowiązków. W zależności od przyczyn pojawiających się problemów, dolegliwości psychiczne i fizyczne związane z pracą mogą być efektem zbyt nadmiernego obciążenia lub uzależnienia od zawodowej aktywności.

 

Karoshi i karojisatsu

Przepracowanie, choć wydaje się stosunkowo błahym problemem, może być fatalne w skutkach. Potwierdzają to badania zjawiska, które wskazują, że najbardziej ekstremalnym efektem przepracowanie jest… śmierć pracownika. Problem ten pojawił się po raz pierwszy w latach 80. w Japonii. Do Karoshi – bo tak określono śmierć w wyniku przepracowania – mogą doprowadzić liczne dolegliwości, które pojawiają się w momencie przepracowania i wyczerpania organizmu, np. krwotok mózgowy, choroby naczyń mózgowych, choroba niedokrwienna serca, udar mózgu. Ich efektem może być nagła śmierć. Powagę problemu, jakim jest Karoshi, potwierdzają liczby zgonów z przepracowania. Jeszcze kilka lat temu WHO podało, że z powodu przepracowania zmarło niemal 750 tys. osób[iii]!

W kontekście przepracowania nie mogę pominąć też zjawiska karojisatsu – samobójstwa spowodowanego przepracowaniem, nadmiernym obciążeniem psychicznym, nękaniem ze strony przełożonego, depresją wywołaną pracą zawodową. Jak widać nadmierne obciążenie obowiązkami zawodowymi negatywnie wpływa nie tylko na zdrowie fizyczne, ale również psychikę pracownika. A ta – moim zdaniem – jest nawet ważniejsza od fizycznej kondycji.

 

Zadbaj o siebie!

Jak powinnaś zareagować, kiedy zauważysz u siebie symptomy przepracowania? Przede wszystkim powinnaś skupić się na sobie. Najlepszym rozwiązaniem jest wzięcie urlopu w pracy, biorąc jednak fakt, że samo przepracowanie wynika z przyczyn od Ciebie niezależnych, to skorzystanie z tej formy odpoczynku też może być niemożliwe.

Dlatego tak ważne jest próba codziennego wygospodarowania choć chwili dla siebie. Nie musi to być wcale leniuchowanie na kanapie czy zupełna bezczynność. Istotne jest znalezienie odskoczni od zawodowych obowiązków, chociaż miałaby to być tylko wspólna zabawa z dziećmi czy przeczytanie fragmentu książki. Najważniejsze jest to, aby aktywność była tą, która sprawi Ci przyjemność.

A jeżeli chcesz mieć poczucie, że oprócz odpoczynku od pracy zapewniasz sobie jeszcze rozwój swojej osobowości, dobrym rozwiązaniem jest udział w profesjonalnym programie rozwojowy, w ramach którego codziennie będziesz pracować nad dobrymi nawykami oraz odkrywać swój wrodzony potencjał. Teraz JA! – zbuduj poczucie własnej wartości – za którego treść ręczę własną głową i wieloletnim doświadczeniem mentoringowym ? – to propozycja dla osób, które czują się wyczerpane swoją pracą i chcą w końcu znaleźć czas na rozwijanie samych siebie. Nie musisz się też obawiać, że nie będziesz miała chwili na realizację zadań. Program jest w formie wygodnej w użyciu i intuicyjnej aplikacji na telefon, a więc będziesz mogła z niej korzystać kiedykolwiek i gdziekolwiek będziesz chciała. A kiedy w ferworze obowiązków zapomnisz o programie, aplikacja przypomni Ci o rozpoczętych ćwiczeniach. Oprócz bogatej zawartości merytorycznej i praktycznych ćwiczeń, w ramach programu otrzymujesz dostęp do grupy wsparcia. Wymiana doświadczeń z innymi uczestnikami jest dodatkową okazją do wyciągania konstruktywnych wniosków. A jeśli będziesz chciała porozmawiać ze mną 1:1, też możesz skorzystać z takiej opcji.

 

Tegoroczna edycja programu rusza już 5 maja! Nie czekaj i wykup swój udział! Nie daj się przepracowaniu, zadbaj o siebie, rusz z miejsca i weź zawodowe życie w swoje ręce!

 

 

[i] Przepracowany – hasło w: Wielki słownik języka polskiego – https://wsjp.pl/haslo/podglad/35560/przepracowany

[ii] M. Żemigała, Zjawisko śmierci z przepracowania [w:] Studia i Prace WNEiZ US, nr 52/3 2018, s. 179.

[iii] A. Dąbek, Ostrzeżenie WHO: przepracowanie nas zabija, nadgodziny groźne dla zdrowiahttps://www.medonet.pl/zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,alarm-who–przepracowanie-nas-zabija–nadgodziny-grozne-dla-zdrowia,artykul,49185597.html

Zapisz się do newslettera i otrzymaj darmowy Raport Future 2024

Chcesz otrzymać raport o rynku pracy i zawodach przyszłości?
Dołącz do ponad 7108 subskrybentów mojego newslettera – otrzymasz go bezpłatnie!

W comiesięcznym newsletterze będziesz otrzymywać m.in. informacje związane z rynkiem pracy przyszłości, o moich nowych publikacjach w mediach czy na blogu. A także promocjach na akredytowane kursy czy produkty w moim sklepie.
I jak u mnie także dużo inspiracji.

Kasia Syrówka

Kasia Syrówka

W ciągu swojego życia pracowałam chyba w każdym zawodzie, mam za sobą ogromne sukcesy i spektakularne porażki. W końcu postanowiłam, aby moje doświadczenia (z czasem poparte prestiżowymi certyfikacjami) przełożyć na pomoc innym. Od 12 lat zajmuję się rozwojem zawodowym swoich klientów. Czasem też piszę na blogu dzieląc się wskazówkami.

Brak komentarzy, bądź pierwszy!


Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Raport Future
za 0 zł!

Rekomendowane wpisy

Artykuły

Dynamiczne zmiany na rynku pracy to coś, co obserwuję od lat z dużym zainteresowaniem. W moim raporcie “Future 2024” skupiłam

Artykuły

Wraz z rozwojem sztucznej inteligencji i innowacyjnych technologii, pytania o to, jakie umiejętności będą przydatne w nadchodzących latach, stają się

Mentoring

Czy zastanawiałeś/aś się kiedyś, kim jest mentor i jak może wpłynąć na Twój rozwój zawodowy? W dzisiejszym dynamicznym świecie biznesu,

Co daje raport od Syrówki?

Oferuję Ci przede wszystkim raport w języku polskim, co eliminuje przekłamania dotyczące właściwego tłumaczenia opisów talentów z j. angielskiego. A tylko rzeczywiste zrozumienie znaczenia talentów pozwoli Ci właściwie nad nimi pracować w przyszłości.

Ponadto w moim raporcie znajdziesz inne cenne wskazówki, których nie znajdziesz w raporcie anglojęzycznym, a które pozwolą Ci spojrzeć na swoje talenty z kilku płaszczyzn.

Cechy charakterystyczne danego talentu, szanse jakie ze sobą niesie, ograniczenia, które mogą się pojawić – tylko tak obszerna wiedza pozwoli Ci początkowo odkrywać i obserwować swój talent, aby z czasem zacząć rozumieć mechanizmy, jakie nim kierują oraz – co ważniejsze – samodzielnie sterować tymi mechanizmami.

Co daje raport z Instytutu?

Raport, jaki otrzymasz z Instytutu Gallupa po wykonaniu testu, to merytoryczny wstęp do wyjaśnienia znaczenia Twoich talentów. Co ważne, raport jest w wersji anglojęzycznej, co znacznie może utrudnić właściwe zrozumienie znaczenia poszczególnych talentów. Raport z Instytutu Gallupa traktowałabym jako pierwszą wskazówkę do dalszej pracy z talentami.

Co zrobić, kiedy nie mamy talentów z jakiejś domeny?

Idealny rozkład talentów wg domen nie istnieje. To, że nie masz żadnego ze swoich dominujących talentów w danej domenie wcale nie wpływa to negatywnie na Twój potencjał. Im więcej talentów w danej domenie, tym łatwiejsze nimi zarządzanie w ramach konkretnej grupy talentów.

Poza tym warto powtarzać test Gallupa co kilka lat, gdyż w oparciu o życiowe i zawodowe doświadczenia konfiguracja dominujących talentów może ulec zmianie, a tym samym ich przynależność do konkretnych domen.

Talenty w cieniu i blasku

Znając swoje talenty i umiejąc nimi zarządzać, jest się w stanie wykorzystać w stu procentach potencjał jaki niosą. Na tym właśnie polega talent w blasku – „wyciskasz” maximum z możliwości, jakie Ci daje.

Jednak jest też druga strona medalu – dany talent może nieść ze sobą mocne ograniczenia. Jeśli nie będziesz potrafił im zaradzić i ich przetransformować na właściwe działanie, wówczas Twój talent będzie w cieniu.

Co to są 4 domeny?

Założeniem prowadzącym do opracowania testu Gallupa było stwierdzenie, że każdy człowiek ma zespół 34 naturalnych talentów (wrodzonych lub nabytych – poprzez wychowanie, edukację lub kontakty – sposobów myślenia, odczuwania i reagowania), które zostały zgrupowane w czterech domenach: “Realizowanie”, “Wpływanie”, “Budowanie relacji” i “Myślenie strategiczne”.

Domena REALIZOWANIE – ta grupa talentów to cechy, które popychają do realizacji zadań, kończenia tego, co się rozpoczęło. Sprawiają, że projekty czy cele posuwają się do przodu. Dzięki tej grupie talentów rzeczy po prostu się dzieją. Osoby z tymi talentami dobrze czują się tam, gdzie wymagane jest działanie, naprawienie, osiąganie czy organizacja czegoś. Motywują się do wykonywania tego, co jest zaplanowane. Najlepiej czują się tam, gdzie trzeba wykazać się działaniem. Sprawnie przekuwają koncepcje na rzeczywistość.
Mówiąc wprost: są sprawczy. „Działaczy” motywują akcja i jej efekt.
Niezależnie od wybranej dyscypliny zawodowej, ich środowisko pracy powinno dostarczać okazji do wykazania się w działaniu.

Domena WPŁYWANIE – ta grupa talentów zawiera cechy, które pomagają w komunikacji, przekazywaniu pomysłów lub przekonywaniu innych do działania.
Osoby obdarzone tymi cechami wiedzą, jak mówić i sprawić, żeby ludzie słuchali. Mają w sobie to charyzmatyczne „coś”, co sprawia, że wywierają wpływ na decyzje i działanie innych ludzi. Pomarańczowe talenty (ten kolor przypisał im Gallup) są pożądane w zawodach, w których sukces zależy od wpływu, jaki wywiera się na innych (np. przedsiębiorcy, przywódcy, liderzy, mówcy, politycy, sprzedawcy).
Talenty z domeny Wpływanie są obarczone dużą odpowiedzialnością, o której nie powinno się zapominać.

Domena BUDOWANIE RELACJI – ta grupa to talenty, które pomagają w budowaniu i podtrzymywaniu relacji z innymi ludźmi. Osoby z „niebieskimi” talentami mają zdolność spajania zespołów, rozumienia drugiego człowieka i tworzenia silnych więzi pomiędzy ludźmi. Łączą zespoły niewidzialną więzią relacji.
Niczym ryba bez wody, tak osoba mająca talenty w tej grupie talentów, źle się czuje bez ludzi. Mówiąc wprost: nie potrafi pracować i funkcjonować bez ludzi wokół siebie. Kontakt z drugim człowiekiem daje jej energię. Ludzie ja inspirują.
W domenie Budowanie relacji są talenty, które aktywizują się najbardziej „dzięki” i „dla” ludzi. Talenty relacyjne są mocno intuicyjne, sporo w nich emocji. Dla ich posiadaczy wiedza nie jest wystarczająca do podejmowania decyzji. Oprócz tego, muszą oni odczuwać, że ich decyzja jest właściwa.

Domena MYŚLENIE STRATEGICZNE – ta grupa talentów to cechy, które pomagają podejmować decyzje. To one są odpowiedzialne za zbieranie i przetwarzanie informacji.
Absorbują i analizują informacje po to, aby podejmować lepsze decyzje. Pomagają innym rozważyć, co może się wydarzyć.
Do domeny Myślenie strategiczne należą te talenty, które wymagają wzmożonej aktywności umysłowej. Potrafią połączyć elementy, które z pozoru są nie do połączenia i stworzyć z nich coś, co nie tylko jest ciekawe i unikatowe, ale także działa.
Osoby bogato obdarzone tymi talentami nazywam „pięknymi umysłami”, ponieważ świat, jaki tworzą we własnym umyśle, jest równie bogaty i barwny (a czasem i bardziej) niż ten rzeczywisty. Dlatego też talenty z tej domeny sprawdzą się wśród m.in. artystów, twórców, uczonych, projektantów, strategów, liderów, ale także we wszystkich zawodach, które wymagają wzmożonej aktywności umysłowej oraz w tych, które gwarantują nieograniczone możliwości rozwoju i spełnienia kreatywnego.

Dlaczego badanie SF?

Test talentów Instytutu Gallupa – Clifton StrengthsFinder – mierzy obecność 34 cech zwanych talentami. Talenty są naturalnymi wzorcami myślenia, odczuwania oraz zachowania, w naturalny sposób wskazującymi pewien odbiór i przetwarzanie rzeczywistości, a tym samym osiągnięć na pewnych polach. Najsilniejsze, najbardziej dominujące talenty danej osoby mają największy wpływ na jej zachowanie i osiągnięcia.

Słynny test StrengthsFinder wykorzystujemy nie tylko po to, by wskazać istniejące talenty, ale też je zrozumieć i właściwie wykorzystać w przyszłości.

Test Gallupa pozwala każdemu odnaleźć odpowiedź na pytania: “W czym jestem dobry?”, „Jakie mam ukryte zdolności?”. Dzięki temu możesz odkryć swoje naturalne predyspozycje i skupić się na ich rozwijaniu. Szlifując swoje wrodzone zdolności, osiągniesz znacznie lepsze wyniki niż wtedy, kiedy próbujesz nauczyć się czegoś, co Ci zwyczajnie nie wychodzi!

O instytucie gallupa

Instytut Gallupa to najstarszy na świecie instytut badania opinii społecznej. Został założony w 1935 r. przez George`a Gallupa. Swoją popularność zdobył głownie dzięki testowi Gallupa – narzędziu o nazwie CliftonStrenghtsFinder, które zostało opracowane przez Donalda Cliftona i Marcusa Buckinghama. To psychometryczne narzędzie badawcze ma na celu skupienie informacji niezbędnych do osiągnięcia doskonałości w różnorodnych rolach zawodowych. Test Gallupa jest uważany za jeden z najbardziej rzetelnych i trafnych testów psychologicznych.

Instytut Gallupa nieustannie szerzy świadomość na temat talentów Gallupa. Stale monitoruje sytuację zawodową w ujęciu globalnym, dostarcza wiele materiałów pomocnych w rozwoju talentów, organizuje warsztaty i szkolenia dla kadr menedżerskich. Instytut prowadzi również certyfikację dla coachów chcących się specjalizować w rozwoju talentów Gallupa.